Kuruyemiş sevenlerin en çok tükettiği lezzetli tada sahip Kaju nedir sorusu, sakız ağacıgiller ailesine ait tropikal bir ağaç meyvesi olarak açıklanır. Sıcak iklim olan Ekvator bölgesinde yetiriş. Brezilya’da yaygın olarak yetişen lezzetli ve keyifli yemiş Portekiz denizcileri tarafından keşfedilerek dünyaya yayılmıştır. Dünyanın birçok ülkesine, Ekvator bölgesinden ihraç edilen fıstık, meyvenin ucunda bulunan tohum kısmından elde edilir. Muhteşem tadını keşfeden birçok ülke, bu lezzetli yiyeceği ithal ederek tüketir. Sert kabuklu tohum içerisinden çıkarılan fıstık, tuz ve yağla fırınlanarak kavrularak, herkesin tükettiği lezzetli yiyecek üretimi yapılır.
Kaju 16. yüzyılda Batı Afrika’ya yerleşen Portekizli denizciler tarafından yetiştirilmeye başlanır. Kaju ağacının yetişmesi için gerekli olan yağışlı ve nemli ortam, dünyada sadece Ekvator kuşağı çevresinde bulunur. İklimi müsait olan Afrika’ya uyum sağlayan ağaç, burada da verimli olarak yetiştirilmeye başlanır. Afrika kıtasının birçok noktasında yetişen ağaç Hindistan’da da yaygın olarak yetiştirilir. Dünyanın en büyük kaju üreticileri ve ihracatçıları Hindistan’da bulunur. Dünyada Hint fındığı veya Hint fıstığı olarak bilinse de ana vatanı Güney Amerika olarak bilinir.
Dünyada Hint Fındığı olarak da bilinen kaju kalp şeklini andıran yapısıyla, Yunanca Kardia kelime kökeninden gelir. İdeal yetişme ısısı, gündüz +30 derece, gece ise +20 dereceden düşük olmaması gerekir. Dikildikten 5 yıl sonra yetişkinliğe erişen ağaç, hasat edilecek erginliğe erişir. Botanik yapısı, tropik bölgede 30 metre uzunluğuna erişir. Ağaç çapları 10 metreye kadar gelişebilir. Yaprakları iri ve koyu yeşil yapıdadır. Ağaçları 100 yıllık ömürlü ve dayanıklıdır. Kaju soğuk ve sert iklimlerde yetişmez. Hintçe kajuya verilen Tupi ismi, Portekizcede liflerden oluşan meyve anlamına gelir. Tropikal bölgelerde yaşayan yerli kadınlar taze kaju meyvesi kullanarak reçel, sos ve meyve suyu üretimi yaparlar. Hindistan yerlileri kaju saplarından alkollü Fenny içeceği üretirler.
Ağacın meyvesi sadece üretim bölgelerinde yenir. Meyvenin raf ömrü hasat sonrası sadece 24 saattir. Kısa raf ömrü nedeniyle ihracata ve nakliyeye uygun değildir. Aborjin halkının temel besin gıdası olan kaju Afrika, Hindistan ve Asya ülkelerine yayılmıştır. Üretimi için özel bir çaba gerekmez. Yağışlı, nemli ve ılıman tropikal bölgede, kolay ve zahmetsiz olarak yetiştirilir. Dünyada bir tek kaju yemişi, kabuksuz olarak ihraç edilir. Çiğ olarak sevk edilen çekirdekler kavrulmuş kaju olarak tüketilir.
Kaju nerede yetişir sorusunun cevabı Ekvator bölgesinde yer alan ülkeler olarak açıklanır. Herkes tarafından sevilerek tüketilen ve tercih edilen lezzetli kajunun yetiştiği ülkeler:
Hindistan
Brezilya
Nijerya
Fildişi Sahili
Endonezya
Filipinler
Tanzanya
Mozambik
Vietnam
Sıralama yetiştirme rekoltesine göre yapılmıştır. Tüm dünyaya bu ülkelerden ihraç edilen ürün kabuksuz olarak sevk edilir. Her ülkede sevilen tüketim şekliyle, lezzeti artırılarak sofralara gelmesi sağlanır. Yetiştirilen ülkelerde çok zor şekilde üretimleri yapılan ürün, sevilerek tüketilen kuruyemişlerin başında gelir. Kabuk kırılması sırasında birçok kazalar göze alınarak üretilir. En büyük yetiştirici ülke Hindistan’dır. İkinci sırada Brezilya ve üçüncü sırada Afrika bulunur. Hindistan’da kaju hasadı mayıs ayında, Brezilya’da ise ekim ayında yapılır. Sevilerek tüketilen Kaju fıstığının diğer yemişlerden daha değerli olmasını, her mevsimde yetişmemesi ve bir meyveden sadece bir çekirdek elde edilmesi sağlar.
Sağlığa faydalı olan kaju çiğ olarak tüketilse de yaygın olarak kavrulmuş haliyle tercih edilir. İçerisinde insan sağlığına faydalı birçok vitamin bulunan besin sağlıklı yağ deposudur. B1, B2, B3 ve B6 vitamini yönünden zengin olan yemiş içerisinde, yüksek oranda E, C ve K vitaminleri bulunur. Bakır, fosfor, demir, çinko ve magnezyum mineralleri açısından da zengin olan fıstık, sağlık ve şifa deposu olarak fayda sağlar. Kaju fıstığı faydaları:
Kaju fıstığında bulunan yağlar doymamış yağ asitlerinden oluşur.
Doymamış yağ asitleri kalp ve damar sağılığını korumaya destek olabilir.
Kolesterolü düşürücü etki sağlamaya yardımcı olabilir.
Bağışıklık sisteminin gelişmesine destek olabilecek mineral ve vitamin içeriği bulunur.
Yüksek oranda bulunan bitkisel protein vegan beslenmeye uygundur.
Fosfor, magnezyum ve bakır içeriği iskelet, sinir ve kas sistemini destekler
Sağlıklı mineral yapısı kan basıncı seviyesini düzenleyerek tansiyon sorunlarını düzenlemeye yardımcı olabilir.
Kaju fıstığı dünyada en ünlü restoranlarda, en ünlü şefler tarafından kullanılır. Birçok yemek tarifinde yer alır. İçeriği ve besin değeri açısından kaju faydaları en değerli besin grubunda olmasını sağlar. Sağlıklı yağlar açısından zengin olan bu yiyecek, doyurucu protein içeriğiyle sporcuların ana besin grubunda bulunur. Eğer spor, sizin de hayatınızın bir parçasıysa kajuyla kendiniz için lezzetli atıştırmalıklar veya içecekler hazırlayabilirsiniz Diyet listelerinde, sporcu beslenmesinde ve sağlıklı yiyecek gruplarında yer alır. Tok tutma özelliği sayesinde, tüketim miktarına dikkat dikerek zayıflama diyetlerinde de kullanılmasını sağlar. Birçok yemek ve tatlı yapımında kullanılır. Fıstık ezmesi olarak çocukların en sevdiği ürün grubunu oluşturur.
Besleyici kahvaltılık ürünlerinde bal, tahıl, meyve, yoğurt ve süzme peynirlerle karıştırılarak mükemmel karışımlar oluşturur. Lif yönünden zengin olan besin hem zayıflama hem de sağlıklı beslenme diyetlerinde yer alır. Fıstık ezmesi haline getirilerek uzun süre saklanabilir.
Bir avuç kavrulmuş kaju fıstığı 229,60 kalori içerir. %15,74 protein, %33,56 karbonhidrat ve %47,48 doğmuş yağ amino asitlerinden oluşur. 1,20gr lif, 6,40gr sodyum, 226 mg potasyum, 18,00 mg kalsiyum, 2,40 mg demir barındırır. Sağlıklı besin değeri, zengin vitamin ve mineral deposu olan kaju hamilelik döneminde vücut sağlığına destek olabilir. Emzirme döneminde sütü artıran katkı sağlayabilir. Sağlıklı içeriğiyle çocuk ve bebek beslenmesine yardımcı olabilir. Enerji deposu olan kaju fıstığı her yaş grubu tarafından sevilerek tüketilir. En çok tercih atıştırmalıklar içinde yer alır. Lezzetini artıracak baharatlar eklenerek daha keyifli şekilde tüketilmesi sağlanır.